Message #362

[Mod_1]

Benden sonra diğer subaylar tarafından dile getirilen
düşüncelerle de söylediklerim doğrulandı.
Antranik, Ermeni halkının Rusya’ya minnettarlığını büyük Rus
milletinin bir parçası olduğunu; şimdi ondan ayrılmayı düşünmeyerek,
sadece Rusya’ya yardım etmek istediğini; katliamın asırlardan beri
Ermenilerle Türkler arasında var olan düşmanlığın sonucu olduğunu;
tüm münasebetsizliklerin ve şiddetin kararlı bir şekilde sona
erdirileceğini; yakın bir gelecekte sivil halka şiddet uygulanması
ihtimali düşüncesinin bile görülmeyeceğini; kötü işlere son vermek
için buraya geldiğini; eğer bunu başaramazsa, ilk önce kendisinin
buradan ayrılacağını söyleyerek cevap verdi. Konuşmaların hepsi
tercüman aracılığıyla yapılıyordu.
İsteyen subayların Erzurum’dan ayrılıp ayrılamayacağına dair
dile getirilen soruya; cesaretsizlerin ayrılmasının dava için daha iyi
olacağını ifade ederek, bunların ayrılmalarına engel olmamaya “gayret
göstereceği” cevabını verdi.
Albay Zinkeviç, orada hazır bulunan herkesi, hizmet etmek için
kaldığımız davanın, büsbütün Rus davası olduğuna ve kendisinin de
büyük bir inançla bu davaya sarıldığına dair inandırmaya çalıştı.
Toplantı sonunda subaylar tarafından; meselenin daha sonra
nasıl seyredeceğini, Antranik’in taahhütlerinin gerçek olup olmadığını;
bu taahhütlerin ne derece geçerli olduğunu görmek için, yedi hatta on
gün beklemek, bilahare de duruma göre hareket etmek konusundaki
dilekler dile getirildi.
Toplantı 20 veya 21 Şubatta yapılmıştı. Bu toplantıdan sonra
Albay Doluhanov, bana, Rus subaylarında Ermenilere karşı duyulan
nefreti gözlemlediğini ve hayretler içinde kaldığını, subayların neden
Ermenilerden bu derece nefret ettiğine şaşırdığını söyledi. Bunu diğer
subaylara da açıklamıştı.
Antranik, herkesin, milliyet ayrımı gözetmeksizin, işlenen her
cinayet için, katil ister Ermeni, ister Müslüman olsun, aynı şekilde
cezaya çarptırılacağı konusunda bir emir yayınladı. Şehrin her
tarafına, halkı korkmamaya, dükkânlarını açmaya, kendi işleriyle
uğraşmaya çağıran Türkçe bildiriler asıldı. Çalışmak üzere toplanıp
götürülen, her Türk’ün katlinden konvoya eşlik eden tüm personelin
sorumlu tutulacağı vb. ilan ediliyordu.